Dat is een vraag die vele mensen stellen. Er zijn verschillende factoren die hier een rol in spelen. Wat zijn de feiten? Waarom zijn die feiten gebeurd? Wat is de oorzakelijk onderliggend denkwijze om vreemd te gaan?
Als je partner je bedrogen heeft, kom je in een emotionele ground-zero terecht. Dit los je niet op in enkele weken. Wat je wel in enkele weken kan doen, is inzicht verkrijgen in waarom dit gebeurd is en hoe je je zelfvertrouwen kan versterken.
Vertrouwen herstellen begint bij jezelf, je zelf-vertrouwen, hoe gek dat ook klinkt. Jezelf het positieve gevoel geven dat je de moeite waard bent, dat je er mag zijn en anderen ook toelaten er voor jou te zijn. Je kan dit wel beseffen als er over gepraat wordt, maar het moet ook in de praktijk gebracht worden.
Vreemdgaan is een killer voor het vertrouwen. Het idee dat je partner intiem was met iemand anders, daar komen de meeste wel over heen. Maar het feit dat er een geheim leven was bij je partner, de schok van dit te ervaren, is moeilijker om van te herstellen. Het kan een wonde slaan, hoe groter de leugen, hoe groter de pijn.
We liegen wel eens om bestwil, en dat is heel menselijk, meestal om confrontaties uit de weg te gaan, of om voor de ander onnodige onrust te wekken. Een ander of geheim leven leiden waar je partner niet van op de hoogte is, vraagt inspiratie, doordachtheid met voorberadenheid, leugens die elke dag moeten volgehouden worden. Het brengt de “dader” in onzekerheid, hij verdwaalt in zijn eigen emotionele toestand…tot het uitkomt.
Hoe herstel je de relatie dan opnieuw?
Je moet natuurlijk beiden willen dat het terug goedkomt, en dat je er wilt aan werken. Het gaat voor beide partijen belangrijk zijn om zeer bewust een introspectie te doen of men deze relatie nog wil. Een persoonlijke introspectie is ook van zeer groot belang. Meeste mensen die dit willen, lukken daar ook in.
Wanneer de schok van het vreemdgaan is verwerkt en je partner is niet gaan lopen, maar ondersteunt je in je moeilijke dagen, kan het proces beginnen. Zo ben je zeker dat er niet nog meer lijken uit de kast vallen. Het is belangrijk eerlijk en open te zijn. Als je de steun van je partner krijgt er samen weer voor te gaan, laat hij merken dat er een streep onder de geheime relatie is getrokken. Zo kan het vertrouwen dan weer langzaam groeien.
Reden tot wantrouwen?
Vraag je allereerst af of je nog steeds een reden hebt om je partner niet te vertrouwen. Doet hij of zij iets waardoor duidelijk is dat het vreemdgaan of bedrog nog steeds doorgaat? Intuïtie of gevoel is hier niet voldoende, het gaat om feiten. Punt is dat associaties met eerdere gebeurtenissen oude pijn weer kunnen oproepen, ook als die kwetsende gebeurtenissen zelf tot het verleden behoren. Als hij of zij nu later thuiskomt door een onschuldige file dan kun jij de pijn weer voelen van de tijd dat hij moest ‘overwerken’ (maar in werkelijkheid naar zijn/haar lover ging). Hoe pijnlijk ook: emotie is niet altijd een goede raadgever als het gaat om vertrouwen. Als je je uitsluitend door je emotie laat lijden, loop je het risico dat je ook lang na het vreemdgaan moeite blijft houden met opnieuw vertrouwen.
De vraag is dus of je gebrek aan vertrouwen gebaseerd is op werkelijk gevaar van buitenaf of dat het vooral te maken heeft met jouw eigen angst om opnieuw gekwetst te worden. Het antwoord op die vraag is belangrijk, omdat het je aanpak bepaalt.
Angst is een slechte raadgever voor vertrouwen.
Als het vooral je eigen angst is om opnieuw gekwetst te raken waardoor je moeite hebt met vertrouwen, dan moet je je nu daar op focussen. Stop dan met je pijlen richten op je partner, want daar ligt niet de oplossing. Sterker nog, je loopt het risico dat een welwillende partner het wantrouwen niet volhoudt en uiteindelijk opgeeft.
Ga dan dus eerst aan jezelf werken. Richt je blik naar binnen en onderzoek je eigen pijn. Dat kan je doen door bijvoorbeeld een coach in te schakelen. Kijk zonder oordelen naar de moeite die jij hebt om opnieuw te vertrouwen sinds het vreemdgaan. Hoe gevoelig ben jij voor kwetsing? Heb je gezond vertrouwen in anderen? Voel je je doorgaans veilig, zodat je bij een teleurstelling ook weer kunt terugveren of is het een wankel evenwicht? Heb je een stevig zelfgevoel of juist veel steun en bevestiging van anderen nodig?
Veilige hechting
Feit is dat mensen verschillen in hun basale gevoel van veiligheid en hoe makkelijk ze kunnen vertrouwen. Hoe veilig je je voelt, is voor een stukje genetisch bepaald, maar hangt grotendeels af van wat je als kind hebt meegekregen. Ouders die emotioneel beschikbaar zijn en kunnen afstemmen op de behoeften van hun kind, leren hun kind dat de wereld veilig is en dat anderen er voor ze zijn. Zo ontwikkel je een veilige hechtingsstijl, waardoor tegenslag er later ook minder inhakt.
Maar er zijn ook kinderen die minder veilig zijn opgegroeid. Hun ouders waren bijvoorbeeld afwezig of niet beschikbaar zoals zij nodig hadden, of het gedrag van de ouders was onvoorspelbaar. Daardoor kunnen kinderen later meer moeite hebben met vertrouwen.
De relatie met je ouders is belangrijk, maar ook latere ervaringen drukken hun stempel. Was je vorige partner voor jou onveilig – bijvoorbeeld ontrouw, verslaafd, agressief of onvoorspelbaar – dan kan je basale gevoel van vertrouwen en eigenwaarde daaronder lijden. Je kunt dan meer moeite hebben met vertrouwen in een nieuwe relatie.
Je zelfvertrouwen kan groeien door het bewust creëren van positieve ervaringen als je jezelf weer openstelt en kwetsbaar bent. En door groeiend zelfvertrouwen kun je je weer makkelijker openstellen en zo leren vertrouwen. Dat kan spannend zijn, niemand wil immers graag gekwetst worden. Een therapeut kan je hierbij helpen.
Auteur Jan Swerts